Begin december werd met de Vlaamse minister voor Onderwijs, Frank Vandenbroucke (spa.a), een akkoord bereikt over de verbetering van het statuut van alle busbegeleiders. Daardoor kan er eindelijk komaf worden gemaakt met hun penibele arbeidsvoorwaarden. Volgens de cijfers van het gemeenschapsonderwijs zijn er momenteel 348 niet-zonale en 397 zonale busbegeleiders aan de slag in dat gemeenschapsonderwijs.

De prehistorie

Busbegeleiders worden tot op heden veelal tewerkgesteld op basis van arbeidsovereenkomsten van korte duur. In het beste geval zijn het contracten voor tien maanden. Contracten van nog beperktere duur zijn geen uitzondering. Bovendien worden zij per prestatie uitbetaald. Er is geen sprake van een vast maand- of weekloon. Er is een uurloon en men wordt betaald volgens het aantal uren dat men presteerde. Als er in een maand veel verlofdagen zijn (bijvoorbeeld in december), kan men minder presteren en heeft men ook minder loon. De busbegeleiders hebben ook geen recht op loon tijdens de vele schoolvakanties en de andere lesvrije dagen. Een bijkomend pervers gevolg van die situatie is dat busbegeleiders dikwijls niet in regel zijn om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering. Sterker zelfs, soms moeten zij uit eigen zak bijbetalen om in regel te zijn met de mutualiteit.

Overeenkomsten van minstens tien maanden

Door het bereikte akkoord behoort die schrijnende prehistorische situatie van de busbegeleiders eindelijk tot het verleden. Alle busbegeleiders, zonale en niet-zonale, worden voortaan tewerkgesteld op basis van arbeidsovereenkomsten van minstens tien maanden. In regel zal de arbeidsovereenkomst gelijk zijn aan de duur van een schooljaar.
De pluspunten daarvan zijn overduidelijk. Alle busbegeleiders hebben voortaan recht op een vast maandloon. Zij worden doorbetaald tijdens de schoolvakanties en schoolvrije dagen, uitgezonderd de zomervakantie.
Verder wordt er gezorgd voor de naleving van de afdrachten voor de sociale zekerheid, zodat de problemen verdwijnen om in regel te zijn met werkloosheidsuitkeringen en mutualiteit. Hierdoor wordt dus de sociale stabiliteit van de busbegeleiders sterk verbeterd en hun inkomen gevoelig verhoogd.

Verhoging uurloon

We verkregen echter eveneens een verhoging van het basisuurloon. Momenteel schommelt het bruto uurloon van de busbegeleiders rond de 9,50 euro. Er zijn kleine verschillen tussen zonale en niet-zonale busbegeleiders en tussen zij die recht hebben op een haardtoelage of een standplaatstoelage. Vanaf nu wordt voor alle busbegeleiders het loon berekend uitgaande van een bruto basisuurloon van 10,61 euro. Met bruto bedoelen we aan de huidige index. Met andere woorden, de verloning blijft gebonden aan de evolutie van de gezondheidsindex.
De opgesomde maatregelen gaan met terugwerkende kracht in vanaf 1 september 2008. Vanaf die datum krijgen alle busbegeleiders een arbeidsovereenkomst die ten minste loopt tot 30 juni 2009. Vanaf 1 september 2008 hebben zij recht op een vast maandloon, met inbegrip van de vakanties en schoolvrije dagen, uitgezonderd de zomervakantie. Voor de voorbije maanden dient er dus een rechtzetting te gebeuren, onder andere voor bijvoorbeeld het loon van de herfstvakantie. De loonsverhoging heeft uiteraard ook een positief effect op de berekening van het vakantiegeld en de eindejaarstoelage.

Geen eenmalige maatregelen

Gaat het hier over een eenmalig geschenk en zijn deze positieve maatregelen enkel van toepassing voor het schooljaar 2008-2009? Neen, deze principes zijn blijvend verworven voor alle busbegeleiders. Ook in de toekomst zijn de arbeidsovereenkomsten voor busbegeleiders in regel contracten van tien maanden voor de duur van een schooljaar en wordt 10,61 euro per uur de vertrekbasis voor het loon. Dit bedrag wordt verbonden aan de stijging van de gezondheidsindex.

Bestaanszekerheidsvergoeding

Arbeidsovereenkomsten voor tien maanden zullen in de realiteit bijna altijd arbeidscontracten zijn die lopen gedurende een schooljaar, van 1 september tot 30 juni. Tijdens de zomervakantie blijft het principe van de bestaanszekerheidsvergoeding van toepassing. Dat wil zeggen dat de busbegeleiders voor de dagen dat ze recht hebben op een werkloosheidsuitkering, bovenop die werkloosheidsuitkering een bestaanszekerheidsvergoeding van vijf euro per dag ontvangen.
De overstap naar arbeidsovereenkomsten van tien maanden en de verhoging van het bruto basisloon moet ook effectief op de werkvloer worden uitgevoerd. Dat wil zeggen dat er voor alle busbegeleiders nieuwe arbeidsovereenkomsten dienen te worden opgesteld, of dat de oude op zijn minst worden aangepast. Bovendien moet dat gebeuren met ingang van 1 september 2008, met terugwerkende kracht.

Stap na stap

Stap na stap zijn we bezig met het realiseren van cao VIII voor het administratief, meesters-, vak- en dienstpersoneel binnen het gemeenschapsonderwijs. Het vakantiegeld voor het contractueel personeel is intussen opgetrokken naar 92 procent van een maandsalaris. Voor de vastbenoemden wordt dit doel bereikt in 2011. Intussen is hun vakantiegeld al gefaseerd aan het verhogen.
Vandaag zetten we opnieuw een stap vooruit. Alle busbegeleiders krijgen eindelijk arbeidscontracten die naam waardig. Eindelijk een vast maandloon dat doorloopt – zoals voor andere werknemers – op de dagen dat men niet moet presteren en volledig in regel zijn voor de sociale zekerheid. Op zich betekent dat al een koopkrachtverhoging, maar daar bovenop wordt het basisuurloon eveneens verhoogd.
Vanaf 2009 en de volgende jaren proberen we uiteraard om ook nog voor andere personeelscategorieën verbeteringen te realiseren.