Deze zomer legde ACOD VRT de laatste hand aan haar alternatieven voor het transformatieplan, in samenspraak met de andere vakbonden. Ons vakbondscomité keurde een mandaat goed om te onderhandelen met de directie op basis van een uitgewerkte visie.

De visie gaat uit van een openbare omroep met publieke, democratische en economische meerwaarde voor nu en in de toekomst. De tekst is gebaseerd op de eisen waarvoor het VRT-personeel een ruim draagvlak heeft getoond – herindexeren, investeren en respect – en werkt die uit tot praktische alternatieven om tot een sociaal aanvaardbaar transitieplan te komen. Hieronder vatten we de krachtlijnen van dit plan samen.

1. De kern van de zaak blijft dat onze openbare omroep te weinig centen krijgt om zijn opdracht te vervullen. Herindexering van de werkingsmiddelen blijft de voornaamste eis om de toekomst van de VRT te garanderen. Dit is niet iets dat aan de onderhandelingstafel tussen vakbonden en directie zal beslecht worden, maar zonder dit is de onderhandelingsmarge heel klein.

2. We zijn er van overtuigd dat er nog meer extra inkomsten gegenereerd kunnen worden: bij de reclame-inkomsten, door een uitzonderlijke inflatiekost bij de overheid te halen en door het doorrekenen van de inflatie bij de verkoop van onze programma’s.

3. VRT heeft in 2021 22 miljoen euro meer aan de Vlaamse productie- en facilitaire sector besteed dan het bedrag opgenomen in de beheersovereenkomst. Deze investering kan beter in het eigen personeel gebeuren. Het omkeren van de privatiseringslogica is de beste garantie voor maatschappelijke meerwaarde en ook budgettair een slimme keuze.

4. Door opeenvolgende besparingen en gebrek aan instroom, is de gemiddelde leeftijd op de VRT relatief hoog. Dat is op zich natuurlijk geen probleem, maar zorgt er wel voor dat onze lonen gemiddeld aan de hoge kant zijn. Dit argument wordt dikwijls gebruikt om te morrelen aan de loonopslagen. Wij keren die logica om: als we nu en in de toekomst een actief instroombeleid voeren, in plaats van enkel mensen te laten uitstromen, kunnen we dit ‘probleem’ keren. Bovendien is die instroom van kapitaal belang om de VRT beter een kweekvijver en kennisbank te laten zijn.

5. Concreet stellen we voor incentives te bieden aan wie vrijwillig de VRT verlaat, eventueel voorafgaand aan de pensioendatum als daar gegarandeerde instroom tegenover staat. Met streefcijfers voor stagiairs, uitzendkrachten en freelancers (die dat willen) om een vast VRT-contract te kunnen krijgen.

6. VRT moet opnieuw een aantrekkelijke werkgever worden, niet alleen in enquêtes, maar ook voor wie er werkt of wil werken. Daarom hebben we ook voorstellen om de werkdruk te verlagen (en te besparen) en het welzijn actief te meten en te verbeteren. We hebben aandacht voor een duidelijk kwaliteitslabel voor VRT-producten, efficiëntere planning van mensen, middelen en programma’s, vertrouwen bij thuiswerken, afbouw van de vergadercultus, arbeidsherverdeling en uitbreiding van de sociale voordelen.

We zijn ervan overtuigd dat onze visie en alternatieven uitgebreid en sluitend zijn en een noodzakelijk transitieplan koppelen aan een sociaal plan: zonder eenzijdige, naakte ontslagen en zonder privatisering van Thuis. De komende weken zullen we onze voorstellen verder verduidelijken, zowel aan jullie als aan de onderhandelaars van de directie. Met de andere vakbonden is afgesproken niet te onderhandelen over aanpassingen aan het werkreglement of het loonbeleid. Met de directie is afgesproken de komende weken aan tafel te zitten om over de alternatieven te discussiëren. We houden jullie op de hoogte van de vorderingen. Onderhandelingen zijn nooit voorspelbaar, maar de bedoeling is eind oktober tot een conclusie te komen.

De vakbonden waarschuwden de directie al dat de onderhandelingen niet echt onder een goed gesternte zijn gestart. De ongepaste timing van de najaar-show, de aankondiging van het afbouwen van de regionale radio-uitzendingen en van een aangepaste vakantieregeling voor het eindejaar zijn velen onder ons in het verkeerde keelgat geschoten. Maar zoals steeds laten personeel en vakbonden zich niet van de wijs brengen en strijden ze, op de werkvloer en aan de onderhandelingstafel, voor een betere openbare omroep.

Wies Descheemaeker