Het goede vervangingssysteem dat we in de onderwijssector kenden, wordt aangepakt. Niet alle afwezige collega’s zullen nog even snel vervangen kunnen worden. Dat dit kwalijke gevolgen zal hebben, is voorspelbaar. Daarnaast wordt er bespaard op de globale puntenenveloppe in het secundair onderwijs.

Door het doorgedreven begrotingsfetisjisme bestond de noodzaak om ongeveer 29 miljoen euro te besparen op het personeel. Via het vervroegen van de benoemingen wordt ongeveer twee derde van dit bedrag gehaald. De rest krijgt men door het verminderen van de vervangingsmogelijkheden. De Vlaamse regering is van oordeel dat dit gerealiseerd kan worden zonder al te grote impact op het schoolgebeuren. ACOD Onderwijs heeft zeer duidelijk aangegeven het niet eens te zijn met deze maatregel. Wij stellen ook dat deze zo snel mogelijk teruggedraaid moet worden.

Bestaand systeem blijft behouden voor basisonderwijs en internaten

Momenteel kan een personeelslid vanaf de eerste dag vervangen worden als de afwezigheid ten minste tien werkdagen duurt. Dit blijft zo voor het basisonderwijs en de internaten (ook semi-internaten, opvangcentra,…). Voor alle andere niveaus wordt de basisregeling aangepast.
De bestaande onmiddellijke vervangingsmogelijkheid voor een directeur blijft ook behouden, dit ongeacht de duur van de afwezigheid. Deze regel wordt ook toegepast voor personeelsleden die werken in een vestigingsplaats van het kleuter- of lager onderwijs waar minder dan drie voltijdse personeelsleden werken.

Geen vervangingen voor en na vakanties

Ook vervangen voor en na vakanties wordt minder eenvoudig voor de volgende sectoren: het secundair onderwijs, het volwassenenonderwijs, het deeltijds kunstonderwijs en de centra leerlingenbegeleiding. Deze maatregeld geldt ook specifieke voor het gemeenschapsonderwijs in de kinderdagverblijven en de voor- en naschoolse opvang in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Vervangingen die aanvangen in de veertien dagen voor een vakantie (herfst-, kerst-, krokus- en paasvakantie), worden niet meer gefinancierd. Na de vakantie is een vervanging slechts mogelijk als het om een afwezigheid van minstens tien werkdagen gaat.
Let op: we hebben het over vervangingen die gefinancierd of gesubsidieerd worden door de overheid. Het school- of centrumbestuur kan eventueel met eigen middelen vervanging organiseren.

Voorbeeld 1

Een leraar volwassenenonderwijs is afwezig van 19 oktober tot 27 november. In de twee weken voor de herfstvakantie – van 19 tot 30 oktober – is er geen vervanging mogelijk. Na de herfstvakantie, vanaf 9 november, kan de collega wel vervangen worden, want het gaat om meer dan tien werkdagen.

Voorbeeld 2

Een psycho-pedagogisch consulent in een CLB is afwezig van 26 oktober tot 20 november. Vóór de vakantie is er geen vervanging mogelijk. Na de vakantie evenmin, omdat er slechts negen werkdagen – 11 november is een feestdag – zijn in de periode van 9 tot 20 november.

Voorbeeld 3

Een leraar in het deeltijds kunstonderwijs is voltijds aangesteld. Zijn opdracht bevat 4/20 pedagogische coördinatie. Deze collega is afwezig van 12 oktober tot 27 november. De 16 uren als leraar kan hij voor de volledige periode vervangen worden, want de afwezigheid start drie weken voor de herfstvakantie. Voor de uren pedagogische coördinatie kan hij pas na de 31ste dag vervangen worden, dus vanaf 11 november.

Aanwendingspercentage op de globale puntenenveloppe

In het secundair onderwijs wordt een globale puntenenveloppe toegekend om onder meer de opvoeders, het administratief personeel, de technisch adviseur(-coördinator) en de adjunct-directeur aan te stellen. Op deze enveloppe wordt een aanwendingspercentage toegepast van 96,57%. Dit percentage is hetzelfde als hetgene dat toegepast wordt op het lesurenpakket. Opgelet: de directeur wordt niet met de puntenenveloppe aangesteld, dit ambt wordt dus niet getroffen door deze besparing.
Deze maatregel komt er nadat er een storm van protest was gerezen tegen de beslissing om bepaalde personeelsleden slechts vanaf de 31ste dag te vervangen. Dat dit geen verbetering is hoeft geen uitgebreide toelichting. We kunnen enkel stellen dat nu de ‘last’ gelijk verdeeld is over alle scholen. Bij de vervangingsregel was dit niet het geval, waardoor voor bepaalde scholen de start van het schooljaar wel eens chaotisch zou kunnen verlopen zijn.

De mening van ACOD Onderwijs

Met deze maatregel schuift de regering de factuur door naar de leerlingen en de cursisten, alsook naar het personeel. Niet iedere afwezige collega zal vervangen worden, waardoor de leerlingen en cursisten geen les hebben. In andere gevallen zullen personeelsleden de lessen en de administratieve taken van afwezige collega’s op zich moeten nemen, zomaar, bovenop hun gewone opdracht.
Door de vermindering van het ondersteunend personeel zullen er nog meer dan vandaag taken afgewenteld worden op de leeraar in de klas. Dit zal de werkdruk enkel doen toenemen!
We menen dat een dergelijke toestand de kwaliteit van ons onderwijs hypothekeert en eisen dan ook dat de regering deze maatregel onmiddellijk terugdraait.

raf.deweerdt@acod.be