De koepels en het gemeenschapsonderwijs (GO!) vonden het in augustus nodig een gezamenlijke brief te schrijven naar de minister. Daarin hebben ze het over de tweede fase van het loopbaandebat en ze geven de krijtlijnen aan van wat er moet veranderen aan de arbeidsomstandigheden. Er wordt onomwonden gepleit voor de invoering van de 38 urenweek en de afschaffing van de affectatie aan de school.

Die twee eisen leggen een zware hypotheek op het verdere verloop van het loopbaandebat. Bovendien valt het te betreuren dat de koepels en het GO! die discussie liever op straat voeren. Ofwel is er een loopbaandebat tussen de onderwijspartners en wordt er in alle sereniteit gepraat rond de tafel, ofwel schrijven we allemaal een brief naar de minister en laten we die vervolgens uitlekken in de pers.

38 urenweek

Men wil ons doen geloven dat de invoering van de 38 urenweek in het belang van het personeel is. Nu denkt de goegemeente immers dat een leerkracht per week slechts 20 lesuren van amper 50 minuten presteert. Door de opdracht om te zetten naar een 38 urenweek, zou die perceptie verdwijnen.
Wij zijn geen rabiate tegenstanders van dit voorstel, maar het bevat elementen die voor ons onaanvaardbaar zijn. Om dit aan te tonen, gaan we even mee in de gedachtegang van de werkgevers.
Als we aan de buitenwereld duidelijk willen maken dat een uur voor de klas méér inhoudt dan louter en alleen dat lesuur zelf, dan moeten we begroten hoeveel tijd we nodig hebben voor de voorbereiding van een lesuur én voor de nazorg. Bovendien moeten we rekening houden met het tijdstip waarop deze arbeid verricht wordt. Avond- en nachtwerk wegen immers zwaarder door dan gewoon dagwerk, net als weekendwerk en vooral zondagswerk. Bovendien moeten we de tijd voor vergaderingen, overleg, bijscholing, … nauwkeurig inschatten en berekenen. 38 klokuren zijn immers 38 klokuren. We veronderstellen dat de koepels en het GO! als ernstige gesprekspartners deze oefening al nauwgezet uitgevoerd hebben en hun bevindingen aan de onderhandelingstafel zullen voorleggen. Het zal de enige manier zijn om aan te tonen dat zij niet voor een taakverzwaring aan het pleiten zijn.

Verbetering?

Soms horen we dat we die 38 klokuren niet zo strikt moeten interpreteren, zelfs niet als gemiddelde op jaarbasis. Het zou immers niet de bedoeling zijn alles nauwgezet te registreren. In die optiek is de 38 urenweek louter een middel om de werkgever meer vrijheid te geven bij de invulling van de opdracht.
Op dit punt haken wij af. Eerst ijveren voor een werkweek van 38 klokuren en dan pleiten voor een vrije invulling door de werkgever, dat zal onvermijdelijk leiden tot een verhoging van de werkdruk voor de doorsnee leerkracht. Het zal deze leerkracht zijn, die de prijs betaalt om jongere collega’s iets minder te laten presteren en om oudere collega’s te kunnen inzetten voor andere taken. Vanaf het begin hebben wij gesteld dat wij niet zullen aanvaarden dat de (noodzakelijke) verbetering van het statuut van een beperkte groep zal betaald worden door de overgrote meerderheid van de leerkrachten.

Affectatie aan de school

Personeelsleden worden door hun inrichtende macht (scholengroep, gemeentebestuur, vzw, …) benoemd en vervolgens toegewezen (‘geaffecteerd’) aan een instelling. ACOD Onderwijs is ervan overtuigd dat dit de gehechtheid aan de school vergroot en een belangrijke bouwsteen vormt voor de kwaliteit van ons onderwijs. De leerkrachten en andere collega’s maken hún school en zijn bereid om zich hiervoor maximaal in te zetten. De éne school is niet inwisselbaar voor de andere, net zoals de éne leerkracht niet inwisselbaar is voor de andere. Leerkrachten willen hard en veel werken en zijn bereid om grote inspanningen te leveren voor hun school. De school waarvoor ze staan en waarvoor ze door het vuur gaan.
Deze gehechtheid miskennen, zou zeer onverstandig zijn en toch is dit net wat de koepels en het GO! doen, door ervoor te pleiten om personeelsleden niet langer toe te wijzen aan een school, maar wel aan het grotere bestuurlijk geheel. De drang om het personeel te kunnen inzetten naar eigen goeddunken is voor ons onaanvaardbaar.
Het personeelsstatuut is een evenwichtig geheel van regels waarin de band tussen de school en het personeelslid een essentieel element is. Hieraan raken, haalt de fundamenten van het statuut onderuit en zal het sluiten van een loopbaanpact onmogelijk maken.

Besluit

Ongeveer een jaar geleden heeft de minister het loopbaandebat opgestart. We kunnen rustig stellen dat er op dit ogenblik geen enkele vooruitgang geboekt is. De recente verklaringen van de koepels en het GO! voeden enkel het wantrouwen en maken het zonder meer nog moeilijker om de gesprekken voort te zetten. Als het loopbaandebat tot doel heeft het personeelsstatuut uit te hollen en de opdracht van de leraar te verzwaren, zal het zonder ons zijn.

raf.deweerdt@acod.be