De voorbije maanden ondervinden we bij de FOD Financiën in toenemende mate de gevolgen van sluipende privatiseringen op allerlei terreinen. Enerzijds dreigt daardoor de continuïteit van de openbare dienstverlening in het gedrang te komen. Anderzijds toont dit de nood aan van hogere investeringen in de openbare dienstverlening. Een overzicht.

Telefonische ondersteuning

Zo besliste de FOD Financiën een jaar geleden om de telefonische ondersteuning voor ambtenaren met psychologische problemen uit te besteden aan een private onderneming. Net nu de nood aan dergelijke ondersteuning groeit – ten gevolge van de coronacrisis – deelt deze onderneming mee dat de dienstverlening ‘onvoldoende rendabel is’. Het contract zal dan ook niet verlengd worden. De overheid wil nu een nieuwe aanbesteding uitschrijven.

Koffie- en drankbedeling

Eerder werd ook al beslist om de koffie- en drankbedeling – die in het verleden verzorgd werd door Fedorest – uit te besteden aan een privéfirma, die werkt met drankautomaten. Weer ten gevolge van de coronacrisis deelt ook deze firma nu mee dat haar dienstverlening ‘onrendabel’ is geworden. Ten gevolge van de sterk gedaalde aanwezigheid in de gebouwen, wordt er bijvoorbeeld te weinig koffie verbruikt, waardoor het water in de automaten slecht wordt. Ook andere dranken worden veel minder verbruikt. Het is mede door de blijvende twijfels over de toekomst van Fedorest onduidelijk hoe het verder zal gaan met de koffie- en drankverdeling. De overheid lijkt ook hier te willen kiezen voor… een nieuwe aanbesteding.

Printen vanop afstand

Een meer recent initiatief is de mogelijkheid van printen van op afstand. Nogal wat collega’s kunnen zich maar gedeeltelijk houden aan het verplicht telewerk. Het gebruik van individuele printers werd immers afgebouwd, ten voordele van gedeelde printers (zogenaamde multifunctionals). Om die te kunnen gebruiken, moet men echter naar het gebouw van de FOD Financiën gaan. Telewerkers die documenten moeten printen, kunnen dus niet anders dan zich naar hun dienstgebouw te begeven. Om daaraan te verhelpen wil de FOD Financiën nu dus voorzien in een technologie om te kunnen printen vanop afstand. De FOD heeft deze technologie in huis bij Fedopress, de eigen drukkerij. Maar vorig jaar werd beslist deze dienst van Fedopress eind dit jaar te privatiseren. Bijgevolg zal ook daarvoor een aanbesteding worden uitgeschreven.

Continuïteit van de dienstverlening?

De ACOD meent dat deze – en wellicht in de toekomst nog andere – vormen van sluipende privatiseringen een erg slechte zaak zijn. Wanneer het in de openbare sector gaat over personeelsbelangen drukt de overheid steevast op het belang van de ‘continuïteit van de dienstverlening’, onder meer ter verantwoording van aanvallen op het stakingsrecht onder het mom van ‘minimale dienstverlening’. Het is nochtans zonneklaar dat het uitbesteden door de overheid van diensten of taken aan de privésector allerminst kan garanderen dat de continuïteit van de dienstverlening gegarandeerd kan worden. De rendabiliteit (ofwel de winstgevendheid) moet maar even in het gedrang komen of het privébedrijf trekt zich terug. Dat is niet verwonderlijk: kapitalistische bedrijven leveren hun prestaties niet voor de schone ogen van hun klanten. Ze drijven louter op winstbejag.

Poetsdiensten

Beter is het dan ook al deze diensten en taken terug te nemen of te behouden in eigen beheer. Dat dit niet onmogelijk is, wordt aangetoond door het voorbeeld van de poetsdiensten. Ook deze werden eind 2019 ‘in uitdoving’ gesteld, om ze op termijn volledig te vervangen door uitbesteding aan private ondernemingen. Waar die privébedrijven opdoken, zorgde dat voor talrijke problemen. De coronacrisis toonde bovendien het grote belang aan van een performante poetsdienst. De ACOD ijverde dan ook prompt en met goed gevolg voor deprivatisering ervan.

Investeringen gevraagd

Uiteraard vergt dit investeringen, in mensen, materiaal, kennis en vaardigheden. Verklaart de huidige federale regering echter niet dat zij een ‘investeringsregering’ wil zijn? De ACOD vraagt dan ook dat er (eindelijk) opnieuw geïnvesteerd wordt in de eigen openbare diensten. Zo kan er een einde komen aan de sluipende privatiseringen en kan de openbare dienstverlening terug worden gegarandeerd op alle vlakken en voor iedereen.

Peter Veltmans