Een aantal scholen in het basis- en secundair onderwijs krijgt de kans om in tijdelijke projecten oplossingen uit te werken en uit te proberen, enerzijds om het lerarentekort terug te dringen en anderzijds om het beroep van leraar te herwaarderen. In een proeftuin – zo heten die tijdelijke projecten – mag men op bepaalde vlakken afwijken van de geldende regelgeving. De proeftuinen lopen tot en met het schooljaar 2024-2025.

Er werden 41 proefprojecten ingediend, waarvan er 20 werden weerhouden door de selectiecommissie. De minister heeft nog er nog zeven aan toegevoegd, waardoor we op een totaal van 27 uitkomen. Twaalf worden georganiseerd in het basisonderwijs en vijftien in het secundair onderwijs. Concreet betekent dit dat men in 127 basisscholen en 89 secundaire scholen een proefproject kan uitrollen.

Voor ACOD Onderwijs is het van cruciaal belang dat er onder het personeel steun is om in een proeftuin te stappen. Wij stellen echter vast dat in 9 van de 27 goedgekeurde proefprojecten door alle vakbonden een protocol van niet-akkoord werd ingediend. Κan iemand ons uitleggen hoe men in die scholen het lerarenberoep aantrekkelijker zal maken en het lerarentekort zal terugdringen?

Bovendien heeft men in vele gevallen de onderhandelingen gevoerd op een ‘hoger niveau’ en zijn sommige scholen zich er niet van bewust zijn dat zij zullen deelnemen aan een proeftuin. Transparantie ten top of een voorbeeld van hoe sommige schoolbesturen een modern HR-beleid zien?

Voor elke proeftuin is beschreven welke acties ondernomen worden en op welke punten van de regelgeving men mag afwijken. In iedere deelnemende school moet onderhandeld worden over deze acties. Het is noodzakelijk om de personeelsgevolgen van elke actie goed in te schatten. Men zal ook een nulmeting moeten houden zodat men kan evalueren of de beoogde doelstellingen zijn bereikt. Het spreekt voor zich dat de doelstelling over het terugdringen van het lerarentekort gemakkelijker zal aan te tonen zijn dan de doelstelling van het aantrekkelijker maken van het beroep.

De Vlaamse regering voorziet in het oprichten van een experten-panel waarin ook ACOD Onderwijs één zitje krijgt. Het is de bedoeling dat dit experten-panel de proefprojecten opvolgt en erop ziet of de doelstellingen en toegestane afwijkingen nageleefd worden. Het is dan ook zeer belangrijk dat eventuele onregelmatigheden zo snel mogelijk aan ons worden gesignaleerd zodat dat wij ze kunnen voorleggen. Het experten-panel zal ook de eindevaluatie maken in het schooljaar 2024-2025 om te kijken welke maatregelen definitief en structureel kunnen ingevoerd worden.

ACOD Onderwijs geeft deze proefprojecten een eerlijke kans en hoopt dat zij ons nieuwe inzichten opleveren die ervoor kunnen zorgen dat het beroep aantrekkelijker wordt. Wij voerden ook een proefproject, met meer dan 20.000 experten, namelijk de leerkrachten. Zij hebben aangegeven wat moet veranderen om het beroep weer aantrekkelijk te maken. Wij hebben dit vertaald in ons negenpuntenplan. Geef ons kleinere klassen en de kwaliteit van ons onderwijs zal er zienderogen op vooruitgaan. De KOALA zal blij zijn en de PISA zal lekkerder smaken…

nancy.libert@acod.be