In de aanloop naar én na de presentatie van de ‘septemberverklaring’ kwam er steeds meer duidelijkheid over de besparingen in de cultuursector. Minister Sven Gatz legde de cijfers op tafel voor de begroting van 2015. Een onthutsende opsomming…

Er moet gemiddeld 5% bespaard worden op de begroting van cultuur en media. Voor de VRT komt dat neer op 17,8 miljoen euro in 2015 om verder op te lopen tot 27 miljoen euro in 2019. Ook de middelen voor innovatie zouden verminderen bij de VRT. De grote Vlaamse kunstinstellingen moeten 2,5% besparen, de musea met een collectie 4% en de organisaties in het kunstendecreet 7,5%. Bij de steunpunten loopt de besparing op tot 20%, een ware ramp.
Als we een volledige telling maken, zullen zeker 1000 werknemers in de het sociaal-cultureel werk en de kunstensector hun job verliezen. Moest er dan niet langer gewerkt worden? Blijkbaar niet daar… De minister zegt dat hij de sector niet wil behagen, maar ook niet wil misnoegen. Wel, ACOD Cultuur is zeer misnoegd! De kaasschaaf is duidelijk ingeruild voor een hakbijl.

Lokaal cultuur- en jeugdbeleid in de prullenmand?

Het lokaal cultuur- en jeugdbeleid wordt dubbel getroffen: door de besparingen in de Vlaamse begroting én door de beslissing van de Vlaamse regering om het geld in het gemeentefonds te storten zonder dat het ‘geoormerkt’ is. De gemeenten kunnen dan doen wat ze willen met die middelen: het hoeft niet naar cultuur- of jeugdbeleid te gaan. Er kan ook straatmeubilair of strooizout mee aangekocht worden.

De waarde van kunst

Intussen geeft deze regering wel graag subsidies aan bedrijven. Ze noemen dat ‘investeringen’, alsof investeren in cultuur geen meerwaarde kan zijn. Yves Desmet schreef: “Kunst zou niet eens hoeven te bewijzen dat ze daadwerkelijk economische return oplevert. Net zoals die andere nutteloze noodzaken, bijvoorbeeld de behoefte om niet-economische kennis te vergaren of om andere mensen te helpen. Kunst, kennis en solidariteit maken nochtans veel meer tot mens dan het vermogen het boekjaar van ons bedrijf en onze overheid met winst af te sluiten.”

Welke toekomstige samenleving?

Een begroting in evenwicht is blijkbaar de enige doelstelling van deze Vlaamse regering. Zo snoeit ze kortzichtig alle verbinding en warmte weg. Haar beleid creëert geen warme samenleving, wel een kille maatschappij, waar mensen steeds minder kansen krijgen, in de werkloosheid belanden, dan ‘geactiveerd’ worden, maar toch geen werk kunnen vinden. De Vlaamse regering wil bijvoorbeeld tewerkstellingsprogramma’s als de gesco’s afbouwen. Waar moeten deze werknemers dan naartoe?
ACOD Cultuur kiest voor een solidaire samenleving, waarin iedereen kansen en middelen krijgt om te kunnen participeren aan cultuur en onderwijs. Daarom verzetten we ons tegen deze besparingen. Er is een alternatief: investeer in de sector, geef de organisaties hun middelen terug, geef de VRT wat de VRT toekomt en pleeg geen contractbreuk.

Laurette Muylaert