Naar aanleiding van de actie van het gemeenschappelijk vakbondsfront ACOD-ACV-VSOA voor North Galaxy op 8 februari ontleedde Thierry Afschrift de vakbondseis om versterking van het personeelsbestand van de FOD Financiën. Aangezien zijn analyse nogal wat gaten vertoont, brengt een aandachtig ACOD-lid enkele verduidelijkingen aan.

Thierry Afschrift is de stichter van de advocatenassociatie 'Afschrift', gespecialiseerd in fiscaal recht, maar hij maakt ook deel uit van IREF, een neoliberale denktank. Zijn schampere opmerkingen over onze eis voor meer personeel om betere controles te kunnen uitvoeren, verbazen ons dus nauwelijks. De heer Afschrift vergelijkt de 29.000 ambtenaren van de fiscale administratie (dit zijn zijn cijfers!) met de 28.000 in de VS (“een land waarvan de bevolking 25 keer groter is”) en met de 17.000 in Nederland (“met een bevolking die de helft zo groot is als de Belgische”). Deze cijfers zijn echter onvolledig.

België

Wat de heer Afschrift omschrijft als de fiscale administratie omvat de douanerechten; de accijnsrechten; bepaalde veiligheidsopdrachten; de btw en de invordering ervan; de inkomensbelastingen en de invordering ervan; de aan de inkomstenbelastingen gelijkgestelde taksen en de invordering ervan; de successierechten; de registratierechten; de schenkingsrechten; het bijhouden van het kadaster over onroerende goederen en het bepalen van het kadastraal inkomen; allerlei kleine taksen; de opdrachten betreffende beheer en controle van en strijd tegen de fiscale fraude; wetgeving, reglementering en internationale aangelegenheden, behalve voor wat de gewestbelastingen betreft die geïnd worden door het betrokken Gewest. Die laatste zijn momenteel het Vlaamse gewest voor de onroerende voorheffing en de verkeersbelasting, en het Waalse gewest voor de kansspelen en gokautomaten. Voor dit alles komen wij op een totaal van 26.000 ambtenaren, inbegrepen de ambtenaren van de centrale logistieke diensten, maar zonder de ambtenaren van de sociale dienst (restaurants,...).

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten telt de IRS, belast met de federale inkomensbelasting, nagenoeg 85.000 ambtenaren, waarvan er 6000 werken bij het CID (Criminal Investigation Department). De IRS onderzoekt inkomstenbelastingen en voert de strijd tegen witwaspraktijken en fraudes (in het federale gezondheidssysteem, de private gezondheidssystemen en de pensioensystemen). Hoewel de VS geen btw kennen, hebben ze wel zoiets als een transmissietaks, die op het niveau van de Staten wordt geheven. Diezelfde Staten, samen met de districten en steden, zijn bevoegd voor successierechten, registratierechten en onroerende heffingen, die plaatselijke belastingen zijn. Soms komen daar ook nog bevoegdheden voor inkomensbelastingen bij. Tot slot worden de douanerechten, accijnsrechten en veiligheidsopdrachten ten laste genomen door gespecialiseerde federale administraties, waaronder het ATF, die tienduizenden ambtenaren tewerkstellen. Het aantal ambtenaren in de VS belast met de fiscale opdrachten die overeenstemmen met die van de Belgische fiscale administraties, is dus aanzienlijk hoger dan de 28.000 ambtenaren die Afschrift telde. Het gaat zelfs veeleer om honderdduizenden ambtenaren.

Nederland

De heer Afschrift roemde de Nederlandse fiscale administratie, omdat ze met minder ambtenaren meer belastingplichtigen beheert en doeltreffender te werk zou gaan. We willen er graag aan herinneren dat de doeltreffendheid van een administratie afhankelijk is van de technische, wettelijke en reglementaire context waarin wordt gehandeld.
Nederland kent een systeem waarbij de banken en financiële instellingen jaarlijks het bedrag van de door de spaarders geïnde interesten meedelen. In België blijft dat geheim – een principe waaraan de heer Afschrift overigens sterk gehecht blijft. In Nederland is ook geen bankgeheim, wat in België wel het geval is. Onlangs kenden we een versoepeling, ook iets waarvan de heer Afschrift geen voorstander was.
In Nederland bezit een deel van de ambtenaren van de gespecialiseerde fiscale diensten FIOD machtiging van de officier van de gerechtelijke politie, onder de controle van het gerechtelijke gezag. In België is dat niet het geval. In zijn evaluatie van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie over de grote fiscale fraude verzette de heer Afschrift zich daartegen.
De Nederlandse fiscaliteit is sterk gebaseerd op een streng gecontroleerde inkomensbelasting. Ze doen daarbij geen beroep op een 'flat tax', die volgens de heer Afschrift de belastingen zou vereenvoudigen en de controle doeltreffender zou maken met minder ambtenaren.
De informatisering is in Nederland veel sterker doorgevoerd en wordt bovendien ondersteund door politieke gezagdragers, ongeacht de politieke coalities en de ministers van Financiën.
De Nederlandse ambtenaren-generaal worden trouwens benoemd op basis van bekwaamheid op het vlak van management na – vaak – een politieke weg in de kabinetten te hebben afgelegd. In eigen land zijn we nog lang niet zover. Eveneens in tegenstelling tot België, werkt de Nederlandse fiscale administratie graag mee aan studies over de werking van de fiscaliteit en de gevolgen daarvan.

De heer Afschrift heeft het recht zijn mening te verkondigen, maar we zouden het dan wel appreciëren dat hij dat doet op basis van correcte en objectieve gegevens.

Roland Vansaingèle