Aanslepende problemen en de ondoordachte transitie naar een gemengde campus hebben ertoe geleid dat het voltallige personeel van de gemeenschapsinstelling De Markt in Mol het werk 24 uur heeft neergelegd op 1 februari 2018.

Nochtans was er de week voordien al een schot voor de boeg gelost in de vorm van een twee uren durende werkonderbreking. Op 30 januari was er een eerste overleg met de administrateur-generaal van het Agentschap Jongerenwelzijn Stefaan Van Mulders, zij het zonder het minste resultaat. De vakbondsdelegatie was bijzonder ontgoocheld over de houding van de administratie en de dag nadien, op woensdag 31 januari, werd op een personeelsvergadering in de gemeenschapsinstelling van Mol unaniem beslist om over te gaan tot staking.
De onvrede onder het personeel over het wispelturige beleid van de afgelopen jaren en de beknotting op de werkingsmiddelen was dermate groot, dat voor het eerst in de geschiedenis van gemeenschapsinstelling De Kempen er onvoldoende opvoeders bereid waren, laat staan overtuigd konden worden, om een minimale zorg voor de jongeren op te nemen. In campus De Markt was de staking van het opvoedend personeel nagenoeg 100 procent, waardoor directieleden uit Brussel en van andere campussen zoals Everberg en Ruiselede opgetrommeld moesten worden om het toezicht over te nemen. Gelukkig verliep dat zonder noemenswaardige conflicten.

Extra dotatie

Minister Vandeurzen werd zowel in het Vlaams parlement, als in de commissie Welzijn scherp bevraagd, onder meer door Vlaams volksvertegenwoordiger Freya Van den Bossche, over zijn beleid inzake de gemeenschapsinstellingen. Argumenten van de minister dat hij vorig jaar het kader van GI De Kempen had verhoogd met 5,5 VTE werden door ACOD van tafel geveegd door te verwijzen naar de annulering van zes contracten van startbaners (onderwijs en logistiek) in datzelfde jaar. De minister werd nogmaals geattendeerd op de vele eisen, vooral met het oog op het realiseren van een betere zorg voor de minderjarigen, die opgesomd werden in de massaal ondertekende open brief van eind december 2017.
Op 1 februari bivakkeerden zo’n 100 personeelsleden voor de poort van campus De Markt. De actie kreeg ruim aandacht in de kranten en op radio en televisie. Op 6 februari volgde er een tweede overleg met de administratie Jongerenwelzijn en kwam er een eerste concreet aanbod. Door het toekennen van een eenmalige extra dotatie van 300.000 euro zou het grote personeelstekort van de afgelopen maanden gecompenseerd kunnen worden, terwijl op korte termijn een HR-manager zou worden aangeworven om voortaan te waken over het welzijn van het personeel op het werk. Daarnaast werden een aantal tegemoetkomingen voorgelegd die de plaatselijke directie wat ruimte en extra middelen zouden verschaffen om de begeleiding van de meest kwetsbare (GES+) meisjes beter te kunnen organiseren.
Helaas bleek er geen bereidheid om te sleutelen aan het te strikte systeem van de verstoringspremie, het soepeler opnemen van de dagen ziekteverzuim in de vervangingscontainer en het terugbrengen van de reguliere opnamecapaciteit van jongens van 32 naar 30, aangezien er ondertussen effectief maar 30 kamers beschikbaar zijn voor jongens in De Markt.

Naar een nieuwe actie?

De personeelsvergadering van 8 februari beaamde de stelling van de vakbonden dat de eenmalige financiële input ter compensatie van eerder ziekteverzuim geen antwoord was op, laat staan erkenning van, de vraag naar een betere inhoudelijke omkadering van bijvoorbeeld de ‘Time Out’-leefgroepen of de leefgroepen waar een intensief individueel traject moet worden aangeboden aan de GES+ jongeren. Die extra omkadering zou niet alleen de manier van werken met deze jongeren positief beïnvloeden, maar ook het dramatisch gestegen ziekteverzuim kunnen beperken.
Met de eenmalige dotatie zullen de werkomstandigheden de volgende 12 maanden verbeteren, maar daarna zijn we terug naar af. De vakbonden kregen een duidelijk mandaat van de werkvloer om het overleg te hernemen en onder meer te eisen dat de aanvullende inhoudelijke omkadering verzekerd zou blijven tot de implementatie van het nieuwe personeelsplan dat uitgewerkt zal worden in het kader van het nieuwe jeugdrecht. Vanaf 2020 krijgen de gemeenschapsinstellingen immers weer een heel veranderingsproces voorgeschoteld en de personeelsleden willen ten minste tot dan zonder nieuwe sociale onrust hun opdracht kunnen blijven opnemen.
Om het overleg met de administratie en met Vlaams minister Vandeurzen een eerlijke kans te geven, werd nog geen datum bepaald voor een volgende actie. Indien verder overleg met de administratie niets zou opleveren en ook de minister niet thuis geeft, dan blijft de bereidheid bij het personeel echter bijzonder groot om opnieuw te staken. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

Theo Celen, Jan Van Wesemael