De nationale actiedag in de openbare diensten op 31 mei, met een staking door de ACOD, was een groot succes. Ook bij het spoor werd massaal actie gevoerd. Over het algemeen reed een trein op vier en van de IC-treinen reed slechts een op drie. In Luik, Namen en Luxemburg was er bovendien onvoldoende personeel in het seinhuis zodat er in deze provincies zelfs geen enkele trein reed.

De stakingspercentages zijn ongezien hoog en bewijzen het heersende ongenoegen op de werkvloer. In bepaalde personeelscategorieën zijn er zoveel tekorten dat zelfs de dienstverlening moet teruggeschroefd worden.

Het ongenoegen leeft overal en dat heeft veel te maken met het feit dat er de afgelopen jaren overal werd bespaard. Mensen worden niet vervangen en de taken worden herverdeeld met de daaraan verbonden stijgende werkdruk, zonder compensatie. Nieuwe leidinggevenden komen van buiten de spoorwegen en moeten zich inwerken. De spoorwegen zijn immers een vak apart. Het operationeel personeel voelt aan dat het aantal leidinggevenden stijgt terwijl er personeelstekorten zijn waar mensen nodig zijn. Dat zorgt natuurlijk voor wrevel.

We kunnen begrijpen dat wanneer taken veeleisender worden, hogere competenties vereist worden. Maar we kunnen minder goed begrijpen dat er intern geen mensen gevonden worden voor deze functies. Doorgroeimogelijkheden bieden is nog steeds de beste garantie om werknemers aan het bedrijf te binden.

Het signaal dat werd gegeven op 31 mei was sterk. Nu is het aan de politiek en aan het bedrijf om hieruit de gepaste conclusies te trekken. Het is een opportuniteit om oplossingen te bieden voor de ontevredenheid over de dienstverlening en om de ergernis bij het personeel weg te werken.

Beheerscontracten

De nieuwe beheerscontracten zullen van cruciaal belang zijn en kunnen een belangrijk stap vormen in de goede richting. De doelstellingen met betrekking tot de dienstverlening voor de komende tien jaar worden hierin bepaald, alsook de middelen waarin voorzien wordt om deze te realiseren.

Na de toekenning van de ‘direct award’ is dit een nieuwe horde die moet genomen worden om de toekomst van het bedrijf veilig te stellen. In de loop van juni zullen de consultaties beginnen met de verschillende stakeholders om nadien de ontwerpen goed te keuren.

Op dit ogenblik beschikken we slechts over gedeeltelijke informatie over de concrete inhoud van de ontwerpen. Wat we wel weten, is dat er de komende tien jaar 3,4 miljard euro extra zou gaan naar de spoorwegen. Hiervan vloeit 3 miljard naar Infrabel en 400 miljoen naar de NMBS.

Dat Infrabel het grootste deel van de extra middelen zou krijgen, heeft te maken met het feit dat er een grote achterstand is in het onderhoud van het spoornetwerk. De uitbreiding van de capaciteit is nodig om de doelstelling van meer treinen te laten rijden binnen tien jaar te halen.

Ook bij de NMBS zal er moeten geïnvesteerd worden. Bovenop de 400 miljoen extra moeten er eigen middelen gebruikt worden. Door meer reizigers te vervoeren zal er een belangrijke efficiëntiewinst geboekt worden om de kosten te kunnen dekken.

Ondernemingsplan

Het beheerscontract en het ondernemingsplan zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het ondernemingsplan is voor ons erkende vakbonden zeer belangrijk, omdat het bepaalt in welke personeelsmiddelen er wordt voorzien.

Om een goed evenwicht te vinden tussen wat gereserveerd wordt voor het personeel en wat hier tegenover zal staan, zal is goed sociaal overleg nodig. Daarmee bedoelen we dat er niet aan een kant van de tafel gesproken wordt en langs de andere kant slechts geluisterd moet worden. Neen, een goede dialoog betekent oor en oog hebben voor de noden van het personeel en als bedrijf inspanningen leveren voor het personeel.

We kijken uit naar de komende onderhandelingen.

Timing

De timing om beheerscontracten goed te keuren, is eind dit jaar. De volgende weken en maanden zullen dus van het allergrootste belang zijn voor de toekomst van ons bedrijf. Ondertussen zal de ministerraad zich hierover uitspreken en zal het parlementair debat gevoerd worden. Langs onze kant zullen we de ontwerpen analyseren en ons standpunt hierover bepalen.

De succesvolle actie van 31 mei heeft ons alvast sterker gemaakt.

Ludo Sempels