Al sinds het aantreden van deze Vlaamse regering kwam de VDAB in het vizier van de besparingen en ontmanteling. ACOD Overheidsdiensten is niet te spreken over de besparingshakbijl die de Vlaamse regering hanteert. De VDAB zal in 2027 immers 40 miljoen euro moeten besparen in plaats van 20 miljoen euro. De Vlaamse regering besliste dit tijdens de begrotingsonderhandelingen van de Septemberverklaring.

Vorig jaar liet de Vlaamse regering weten dat de VDAB tegen 2028 80 miljoen euro zou moeten besparen, de zwaarste en grootste besparingsronde ooit. Het plan was om vanaf 2025 jaarlijks 20 miljoen euro te ­besparen, maar men verschuift die deadline.

Het is ongezien dat een Vlaamse regering met de botte hakbijl zo fors gaat inhakken op een eigen overheidsdienst. Het getuigt van een totaal onverantwoord beleid om in deze sociaal-economische tijden fors te besparen op de publieke arbeidsmarktspeler VDAB.

Zogenaamde besparing kost veel geld

De VDAB is een performante en kwalitatieve dienstverlener op de arbeidsmarkt, dat bewijzen alle studies. Het is ook de taak van een overheidsdienst als de VDAB om zijn diensten te garanderen aan de werkzoekenden en werklozen op een onafhankelijke, objectieve en kwalitatieve manier.

Het is klaar dat de Vlaamse regering de rol, opdracht en taken van de VDAB drastisch wil inperken. Dit is een besparingskeuze én een ideologische keuze om de overheidsdienst fors terug te dringen ten voordele van private partners. Men wil de kerntaken beperken en de ‘vrije’ markt laten spelen. De vrije markt die veel duurder is en die slechts de winstgevende ‘hapklare brokken’ wil.

ACOD Overheidsdiensten wil dat de besparingen gebeuren op de talloze dure uitbestedingen, outsourcing en consultancy. Er mag in geen enkel geval geraakt worden aan de dienstverlening en de personeelsleden die dagelijks hoogstaande dienstverlening bieden met bemiddeling, begeleiding en opleiding.

Privatisering: te gek voor woorden

Als klap op de vuurpijl kwamen daar de gratuite uitlatingen van kandidaat Open VLD-voorzitter De Gucht nog bovenop. Hij wil de VDAB privatiseren en volledig aan de ‘vrije’ markt geven. Arbeidsbemiddeling en opleiding is volgens hem geen kerntaak van de overheid en kost teveel. Door de beperking van de werkloosheid in de tijd zou de VDAB minder werk hebben. De Gucht slaat de bal volledig mis en bewijst dat hij niets afweet van de concrete werking van de VDAB.

Ten eerste is arbeidsbemiddeling en opleiding wel degelijk een kerntaak van de overheid. 
De werkzoekende en werkloze burgers hebben de dienstverlening nodig die de overheid voor iedereen kan garanderen op een onafhankelijke, objectieve en kwaliteitsvolle manier. Zo valt niemand uit de boot.

Ten tweede, bij een privatisering naar de markt van uitzendkantoren en headhunters is het zo dat hun dienstverlening veel duurder is dan de dienstverlening van de VDAB. Dat bewijzen verschillende studies en onderzoeken.

Tevens bieden private organisaties vooral een bemiddeling voor sterke profielen die gemakkelijk toe te leiden zijn naar de markt (en er dus een verdienmodel aan hebben) en bemiddelen ze zwakkere profielen veel minder.

Belang werkzoekenden voorop

De kwaliteitsvolle dienstverlening van de VDAB is trouwens uitgebreider dan alleen werklozen begeleiden. Het gaat ook over werkende werkzoekenden die een ander werk en een nieuwe loopbaan zoeken. Het is ook opleidingskansen garanderen voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De Gucht wil simpelweg de vriendjes van de private markt van extra inkomsten voorzien door de arbeidsbemiddeling en opleiding aan hen te gunnen.

Uitbesteding aan uitzendkantoren, consultancybureaus en headhunters kost veel meer aan de gemeenschap (de belastingbetaler) dan de overheidsdienstverlening. Dat zeggen audits en het Rekenhof. De arbeidsmarkt kan niet alleen overgelaten worden aan het wilde westen met vrijheid en blijheid voor private spelers hun eigen (financiële) belang.

Het belang van de werkzoekende en werkloze burgers moet prioritair meetellen in een arbeidsmarkt waar de overheidsdienst VDAB een forse vinger in de pap houdt. ACOD overheidsdiensten zal zeer alert en waakzaam zijn en reageren.

Chris Moortgat