In zijn septemberverklaring verklaarde minister-president Peeters dat van de ambtenaren een extra inspanning wordt gevraagd van 100 miljoen euro op personeelskredieten, met bovenop nog eens een besparing van 60 miljoen op werkingsmiddelen. Achteraf stelden wij vast dat er 100 miljoen moet worden bespaard bij Onderwijs, VRT, De Lijn en de diensten van de Vlaamse overheid. Ondertussen zijn de onderhandelingen afgelopen. In dit artikel beperken we ons tot de gevolgen voor de diensten van de Vlaamse overheid.

Oorspronkelijk kregen we van de Vlaamse regering een besparingsmenu met maatregelen die zij voorstelden, maar die niet te nemen of te laten waren. De vijf voorstellen waren: verminderen van het aantal ambtenaren van 6 naar 7,5 procent, aanpassen van de ziekteverloven, opschorten van de prestatietoelagen, vertragen van promoties en anciënniteitverhogingen of aanpassen van de salarisschalen door een daling van 1 procent.

Ook mochten we zelf alternatieve voorstellen doen. Voor de diensten van de Vlaamse overheid werd vooropgesteld dat het om 11,7 miljoen euro ging, het niet mocht gaan over zuivere werkingsmiddelen of investeringsmiddelen en er direct effect moest zijn in de begroting van 2013. Ook werd beloofd dat bestaande cao’s gehonoreerd bleven. Voorzichtigheidshalve vroegen we de Vlaamse regering wat ze effectief wensten: centen of koppen. Men loog ons voor dat het zuiver een verhaal van centen was.

Het keuzemenu vanuit onze sector kon tellen en zou een besparing van ettelijke tientallen miljoenen kunnen opleveren. Naast de afschaffing van prestatietoelagen (FUTO-MATO) stelden we ook voor om tot een grootscheepse insourcing van de informatica te gaan en de uitbestedingen bij de VDAB drastisch te verminderen. Dit samen kan gemakkelijk 50 à 60 miljoen euro opbrengen op kruissnelheid, beduidend meer dan de 11,7 miljoen die werd gevraagd. Ook wilden we als onderpand onze cao-middelen ten bedrage van 7 miljoen euro inzetten, geld dat we dan zouden heronderhandelen eens het resultaat binnen was.

Op 16 november kregen we van de Vlaamse regering en de minister-president schouderklopjes en bewieroking voor zoveel inventiviteit en constructiviteit, dat het pijnlijk werd. Zowel voor Onderwijs, als voor ons dachten we dat we zonder veel schade de onderhandelingen waren doorgesparteld.

Op 23 november moest het verdict vallen. Onze voorstellen over insourcing van ICT waren zogezegd al mee begroot voor 8 à 9 miljoen in de begroting 2013-2015. Kon men dat dan niet eerder zeggen? Bijna twee maanden onderhandelingen en dan komt die aap uit de mouw!
Het voorstel over de VDAB werd als onmogelijk bestempeld omdat de sociale partners in de paritair samengestelde raad van bestuur het licht op groen hadden gezet voor een regisseurstaak, m.a.w. zich akkoord verklaarden om uit te besteden. Men zegt echter niet dat de audit van het Rekenhof deze uitbestedingen anders bekijkt en stelt dat er geen kosten-batenanalyse werd gemaakt en ook geen efficiëntie-effectiviteitsanalyse. Het gaat hier nota bene over 100 miljoen euro, verhoogd met nog eens 8 miljoen in 2013. Een echte schande.
Leukweg werd ons dan maar voorgesteld om de vakantietoelage van 92 procent met 6,5 procent te verminderen. Is dat een voorstel als maatregel zonder koopkrachtverlies? En bovendien kregen we na twee maanden in de waan gelaten te zijn over cao-geld dat in 2013 beschikbaar zou zijn, ineens te horen dat dit pas in 2014 beschikbaar zou zijn. Het gaat hier maar eventjes over een diefstal van 5,1 miljoen euro.

Na schorsingen door beide partijen en ondertussen bemiddeling door de Vlaamse bemiddelaar Frans Cornelis is er, wat volgens de Vlaamse regering wordt genoemd, het ultieme voorstel. Voor Onderwijs beperkt de schade voor 2013 zich via een boekhoudkundige truc met daling van het vakantiegeld gepaard gaande met een verhoging van de eindejaarstoelage voor eenzelfde bedrag. Voor 2014 worden zij echter zwaar bestolen door het inpikken van 82 miljoen van beloofd cao-geld. VRT en De Lijn onderhandelen voort, maar het is al duidelijk dat er bij de VRT meer dan 120 banen 'uitdoven'. Dit terwijl men blijft verwachten dat ze concurrentieel moeten zijn.

Voor de Overheidsdiensten worden prestatietoelagen opgeschort tot in betere tijden (waar is daar de reccurentie Vlaamse regering?). Voor 2013 worden er minder middelen gegeven aan de departementen en agentschappen, wat dus rechtstreeks neerkomt op minder koppen. Dit is de natte droom van N-VA en Open VLD, hier alweer mee gesteund door sp.a en CD&V. In 2014 krijgen de entiteiten dan 5,1 miljoen meer dan in 2013, dus gelijk aan 2012, en kan het cao-geld weer worden besteed aan tewerkstelling of bevorderingen. Dit echter zonder inspraak van de vakorganisaties, gezien zij slechts een personeelsplan goed of slecht kunnen adviseren zonder mogelijkheid tot blokkering.

Als ACOD-onderhandelaar voor Overheidsdiensten hebben wij voorbehoud aangetekend tot na raadpleging van het Comité Vlaamse Gemeenschap, het bestuursorgaan waarin alle entiteiten zijn vertegenwoordigd. We hebben dit zelfs eenmalig uitgebreid om deze belangrijke kwestie, een pijnlijk precedent, te beoordelen. Ook de vertegenwoordiger van ACOD Onderwijs, Hugo Deckers, uitte hetzelfde voorbehoud. De Vlaamse regering wou echter de knoop doorgehakt hebben en de top van alle vakorganisaties ondertekenden een raamakkoord.

De militanten beslisten op 29 oktober unaniem: indien andere sectoren en/of andere vakorganisaties het voorstel zouden afwijzen, willen zij hierin meegaan. Ze stellen ook dat onze vakbond als één geheel naar buiten moet komen, vooral bij actie. Ook moet er bij de besluitvorming gewerkt worden volgens de statuten, m.a.w. volgens de autonomie van de sectoren. Wat het raamakkoord zelf betreft, menen zij dat dit niet het allerslechtste is wat kon behaald worden. Het alternatief met koopkrachtverlies vinden zij erger. Zij stellen duidelijk dat dit het einde moet zijn van de besparingen op ambtenaren. Ze scharen zich achter het akkoord, ook al keuren zij principieel de verminderingen van personeelsbudgetten af. Ze geven aan dat dit de allerlaatste besparing moet zijn of dat er anders, al dan niet samen met de andere sectoren en andere vakbondsdelegaties, acties komen.

Onze besluit is dat het in de gegeven omstandigheden moeilijk zal zijn om te onderhandelen met een dergelijke onbetrouwbare Vlaamse regering, om geen leugen beschaamd, zonder scrupules tegenover het personeel dat ze tewerkstelt. We zullen elk dossier tot in de details uitspitten en elke misstap in de schijnwerpers zetten. We zullen overgaan tot gerichte acties, die hun onkunde tot vervelens toe bewijzen tot iedereen weet welke bende hun dierbaar Vlaanderen regeert.

Jan Van Wesemael, Chris Moortgat