Meer dan twee jaar geleden legde de overheid een ontwerptekst over het gebruik van het internet, het e-mailverkeer en de databases voor aan het sociale overleg. De ACOD keurde het ontwerp niet goed. Nu is er eindelijk opnieuw nieuws in dit dossier.

Het oorspronkelijk voor de ambtenaren van de directie-generaal ‘personen met een handicap’ bestemde ontwerp werd geweigerd door de ACOD-afvaardiging. Die pleit voor een sensibiliseringsactie voor het goede gebruik van de databases betreffende personen met een handicap.
Vervolgens evolueerde het ontwerp naar een voor al het personeel bestemde ‘gedragscode’, die als bijlage aan het arbeidsreglement dient te worden toegevoegd. De eerste versies van het ontwerp brachten het recht op het privéleven van de werknemers duidelijk in het gedrang en leken zelfs afbreuk te doen aan ‘het vertrouwelijke karakter’. Het is een waarde die nochtans wordt uitgedragen door de nieuwe werkfilosofie van het topmanagement.
Zo dient het occasionele gebruik van werkinstrumenten voor privédoeleinden, duidelijk aangemoedigd door de ‘emanciperende’ redenering van het management, plots onder voortdurende controle te worden geplaatst en in een reglementair kader te worden gegoten. Daarin wordt ook het openen van de mailboxen van de werknemers zwaar bestraft in geval van misbruik. Zelfs het beroepsgeheim en het medische geheim dienen zich te schikken naar de nood aan controle.

Zware inbreuk op individuele rechten

Een kers op de taart: de laatste versie van de code die voor overleg aan de vakbonden werd voorgelegd, bepaalt dat de controle van het in de code opgenomen gebruik gebruikt kan worden bij de evaluatie van het personeelslid. Daardoor zouden de personeelsleden die de coderegels met de voeten treden dubbel gestraft worden. Om deze reden weigert de ACOD (als enige) in te stemmen met een code die als een zware inbreuk op de individuele rechten van de werknemers wordt beschouwd.
Hier moet wel toegelicht worden dat in de privésector aan deze rechten concreet vorm wordt gegeven in cao 81. Die lijkt in tal van opzichten soepeler dan de aan het overleg voorgelegde code. Bovendien blijkt deze overeenkomst de rechten van de werknemers meer in acht te nemen dan de vermelde code.

Eindelijk een akkoord

In juni 2014 draaide een verzoeningsbijenkomst op een mislukking uit en werd het dossier nog maar eens teruggestuurd naar sectorcomité XIII. Op deze ultieme vergadering, voorgezeten door de vertegenwoordigster van de minister van Sociale Zaken, stelde de ACOD vast dat de overheid eindelijk oren had naar de argumenten en opmerkingen van de vakorganisatie. De door de ACOD gestelde eisen en gevraagde waarborgen werden in aanmerking genomen en de tekst van de code werd in die zin gewijzigd.
De regels die gelden voor het gebruik van het internet, e-mail en de databases zijn nu uitgeschreven in de bijlage van het arbeidsreglement die de controles omkadert en waarborgen en bijzondere gevallen voorziet. Uiteindelijk biedt het een reglementair kader dat wordt opgelegd aan de werknemers wanneer ze hun taken vervullen, maar ook aan de overheid, wanneer deze haar voorrechten laat gelden.
Dankzij de strijdlust van de ACOD-afvaardiging zijn de individuele rechten van de personeelsleden gevrijwaard en wordt het computergebruik in de FOD goed omkaderd.

Jean-Pierre Van Autrève en Christian Draguet