Op 14 oktober vonden gemeenteraadsverkiezingen plaats die het lokale politieke landschap grondig hertekenden. De drie traditionele partijen gingen verder achteruit en de N-VA realiseerde een lokale verankering. Voor het regiosecretariaat van ACOD LRB was dat de aanleiding om in de verschillende gewesten een rondvraag te doen over de gevolgen van de uitslagen voor de werking van onze vakbond op het terrein. Regiovoorzitter Rik Cappelle en federaal secretaris Mil Luyten spraken met Dirk Van Himste, bestendig secretaris van ACOD LRB Oost-Vlaanderen.

Hoe ziet het lokale politieke landschap eruit in Oost-Vlaanderen na de voorbije gemeenteraadsverkiezingen?

Dirk Van Himste: “De politieke constellaties in Oost-Vlaanderen zijn dermate gewijzigd dat de vroegere rode bastions – behalve dan in Gent – een N-VA bestuur of alleszins een ruime N-VA vertegenwoordiging in het bestuur krijgen. Rond Gent blijft nog een blauwe gordel bestaan, maar de provinciehoofdstad heeft nu een rood-groen-blauwe coalitie, met een uitgesproken links zwaartepunt. Daar verwacht ik dat de komende zes jaar duidelijke linkse accenten worden gelegd in het beleid.”

Zijn er steden waar er aanwijzingen zijn dat er fundamentele wijzigingen in het beleid op stapel staan?

Dirk Van Himste: “We stellen nu reeds vast in Sint-Niklaas, waar de N-VA deel uitmaakt van de coalitie, dat er één procent besparingen per jaar op het personeel worden aangekondigd. Ik vermoed dat we daar met heel veel aandacht mee moeten omgaan – zonder daarom het sociaal overleg te ondermijnen of te blokkeren. Ook de situatie in Aalst, waar iemand die vroeger bij het Vlaams Blok het zeventig-puntenprogramma mee hielp schrijven tot schepen is benoemd, zullen we op de voet volgen.”

Je verwacht dus dat de lokale verankering van de N-VA zich ook zal laten voelen in het beleid, net zoals in de andere provincies?

Dirk Van Himste: “Inderdaad. We konden dat al vaststellen tijdens het politiek debat dat we in Gent organiseerden net voor de gemeenteraadsverkiezingen. De N-VA verklaarde daar bij monde van Siegfried Bracke dat er vijf procent moest bespaard worden op het personeel. Nu al zien we op verschillende plaatsen dat men dit ook daadwerkelijk wil en zal uitvoeren.”

De situatie Gent is nog vrij positief verlopen. De fusielijst sp.a-Groen heeft gewerkt. De bundeling van de progressieve krachten kon een stevige dam tegen de N-VA opwerpen. Moeten we in die bundeling van progressieve krachten ons heil voor de toekomst zien?

Dirk Van Himste: “Dat heeft zeker geholpen en ook in de toekomst mag het als een voorbeeld dienen. Wel niet te verwaarlozen in Gent is de figuur van Daniël Termont. Die legde een lovenswaardig traject af als burgemeester en is bovendien een goed mens en een degelijk manager. Zijn rol in de goede score van de sp.a en in het verlengde van de fusielijst, is cruciaal gebleken.”

Kortom, goed beleid kan de groei van de N-VA voorkomen?

Dirk Van Himste: “Zeker, maar dat betekent niet dat we als linkse vakbond niet kritisch moeten blijven voor een links bestuur. We moeten voortdurend de vinger aan de pols blijven houden en het reilen en zeilen in de gemeenten goed in de gaten houden. De slechte financiële conjunctuur zal er hoe dan ook voor zorgen dat vele besturen – ook die waar linkse partijen deel van uitmaken – zullen proberen te besparen op personeel, personeelskosten en openbare dienstverlening.”

In november hakten zowel de federale als de Vlaamse overheid enkele belangrijke knopen door inzake besparingen en budgettaire saneringen. Tot op heden zijn de lokale besturen niet rechtstreeks gevat door maatregelen. Toch zal ook het lokale niveau de dans inzake besparingen niet ontspringen. Verwacht jij in de onmiddellijke toekomst ingrijpende maatregelen?

Dirk Van Himste: “Mijn vrees is dat tijdens de komende legislatuur op lokaal niveau het accent zal liggen op besparingen en herstructureringen. Wij weten allemaal dat de makkelijkste manier van besparen saneringen bij het personeel zijn. Volgens mij komt dit omdat men arbeid is beginnen definiëren als een economische wetmatigheid, die zich enkel nog vertaalt in geld. Dat is een totaal verkeerde benadering. Persoonlijk ben ik voorstander van een bredere visie, met de mogelijkheid van het verder statutariseren van het personeel en met een kwalitatieve openbare dienstverlening als doelstelling.”

Je haalde eerder al Sint-Niklaas aan als een stad waar gewijzigd beleid zit aan te komen. Kan je daar wat meer over vertellen?

Dirk Van Himste: “Wat me in Sint-Niklaas vooral stoort is dat net de linkse groep binnen de coalitie het heft in handen moet nemen om de besparingen effectief door te voeren. Het zijn net de socialisten in de coalitie die een schepenambt bekleden in die beleidsdomeinen waar zal moeten worden bespaard. Men had moeten stellen dat als N-VA zo de mond vol heeft van besparingen, ze die dan zelf maar moest uitvoeren door haar verantwoordelijkheid in die beleidsdomeinen op te nemen. In de huidige situatie zullen wij als linkse vakbond moeten protesteren tegen de linkse bestuursgroep die ons eigenlijk goed gezind is. Conflicten vallen dus helaas niet uit te sluiten.”

Besparingen leiden tot sociale onrust en commotie bij het personeel. Dat leidt dan weer tot misnoegdheid bij een stuk van de bevolking – waarvan ook dat personeel deel uitmaakt. Zal het vertrouwen in de traditionele partijen dan niet nog verder achteruitgaan met het zicht op de verkiezingen in 2014?

Dirk Van Himste: “Ik hoop alvast dat de linkse partijen in de coalities dit soort taferelen zal kunnen voorkomen.”

Om even terug te komen op Gent: verwacht je wijzigingen van beleid inzake woonzorgcentra, kinderopvang en ziekenhuizen?

Dirk Van Himste: “Een stad van het formaat als Gent zal in de toekomst zeker nood hebben aan een verdere uitbreiding van opvang. De vergrijzing van de bevolking is een gekend fenomeen. Er zal ondanks de budgettaire situatie echt bijkomende opvang moeten worden gecreëerd, zowel op het vlak van kinderen als van ouderen. Ik kan me moeilijk voorstellen dat er nog verder bespaard wordt op personeel, integendeel zelfs. Op het vlak van de ziekenhuizen is er in Gent een ontzettend grote concurrentie om geschoold personeel te vinden. Meer kwalitatieve jobs en statutaire betrekkingen zijn hierin een belangrijk instrument. Dat zien we vandaag al in Jan Palfijn en bij het OCMW in het algemeen.”

In Vlaanderen is er een acuut tekort aan kinderopvang. Voorziet het bestuursakkoord in Gent hier iets over?

Dirk Van Himste: “Er is beslist om de opvang uit te breiden. Wij weten echter dat men via hetzelfde contingent aan personeel meer dienstverlening wil geven, wat volgens ons geen goede zaak is voor de dienstverlening. Daarom is het beter van de nood een deugd te maken en de extra vraag naar kinderopvang aan te grijpen om heel wat extra mensen aan een job te helpen.”

Vorig jaar werd je bestendig secretaris voor de sector LRB in Oost-Vlaanderen. Voordien specialiseerde je je vooral in politiedossiers. Wat is je ervaring tot op heden in het kluwen van beroepscategorieën waarmee je nu te maken krijgt?

Dirk Van Himste: “Het is een zeer positieve ervaring geweest. Ik werk met een goede ploeg van medewerkers – een mooie erfenis van mijn voorgangster. Ik bouw onze werking dus voort op en met dit team. Ook onze uitvoerende instantie – ons Gewestelijk Uitvoerend Bureau – zorgt voor de nodige ondersteuning. Allen samen vormen we een degelijke onderbouw voor een sterk syndicalisme waarmee we alle huidige en toekomstige problemen kunnen opvangen. Al de verschillende beroepscategorieën proberen we zoveel mogelijk te betrekken in onze werking. Elk verlangt een specifieke aanpak, zonder daarbij in corporatisme te vervallen. Dat vraagt heel wat energie, maar tegelijk maakt het de job ook heel boeiend, dankbaar en uitdagend.”