Lokale en regionale besturen: grote wijzigingen voor de loopbaanonderbreking


Vlaamse aanmoedigingspremies voor loopbaanonderbreking voor de personeelsleden van de Vlaamse openbare sector zijn sinds 1 februari 2016 gewijzigd. De loopbaanonderbreking en de diverse formules van thematische verloven (zoals ouderschapsverlof, verlof voor medische bijstand en palliatief verlof) vormen de basisvoorwaarden voor de aanmoedigingspremies die worden toegekend door de Vlaamse overheid.

Sinds 1 februari 2016 wordt er geen aanmoedigingspremie in de openbare sector meer toegekend bovenop een federaal eindeloopbaanstelsel (loopbaanonderbreking algemeen stelsel en eindeloopbaanstelsel). In het kader van de zesde staatshervorming heeft de Vlaamse regering beslist dat er sinds 2 september 2016 een nieuw systeem van loopbaanonderbreking wordt bepaald, dat door het Departement WSE (departement Werk en Sociale Economie) zal worden beheerd.
Dit betekent dat de RVA de aanvragen voor loopbaanonderbreking in de Vlaamse openbare sector, startend op 2 september 2016 of later, niet meer kan behandelen. De RVA zal de aanvraagformulieren terugsturen naar de aanvragers.
Het gaat hier voor alle duidelijkheid om het algemeen stelsel en eindeloopbaanstelsel. De aanvragen in het kader van de thematische verloven (ouderschapsverlof, medische bijstand en palliatief verlof) worden wel degelijk nog verder door RVA behandeld. De Vlaamse aanmoedigingspremies in de openbare sector (bovenop de federale onderbrekingsuitkeringen) worden ook meegenomen in de hervorming van het systeem, waardoor ook hier niet langer nieuwe dossiers die starten op 2 september 2016 of later, worden toegekend.
Zodra er volledige duidelijkheid is over het nieuwe systeem, zal dit in een volgende editie van de Tribune gecommuniceerd worden.

Wat weten we nu al over het zorgkrediet?

In het Vlaamse regeerakkoord is opgenomen dat er ondersteuning zal komen voor de ‘combinatie van arbeid en gezin’ en dat er door de zesde staatshervorming één systeem van thematisch zorgverlof zal komen, dat complementair is aan de federale thematische verloven. Dit is gekoppeld aan de volgende voorwaarden:

- Motieven binnen het zorgkrediet: zorg en opleiding.
- Duurtijd: een minimum van 3 maanden en een maximum van 48 maanden.
- Onderbrekingsmogelijkheden: voltijdse onderbreking, halftijdse onderbreking en 1/5 onderbreking.
- Uitkeringen: combinatie van aanmoedigingspremie en oude RVA-uitkering.
- Overgangsmaatregelen: uitdoving van bestaande loopbaanonderbreking en uitdoving van de huidige, nog lopende aanmoedigingspremie.

De nieuwe regeling zou ingang vinden op 2 september 2016. Voor meer inlichtingen kan je contact opnemen bij de secretarissen in de gewesten. Contactgegevens zijn terug te vinden op de website www.acod-lrb.be.

Standpunt ACOD LRB

► Wat Vlaanderen zelf doet, doet het niet beter

In het voorliggende besluit wordt alleen de aanmoedigingspremie voor de loopbaanonderbreking vanaf 55 jaar geschrapt, maar de Vlaamse regering heeft duidelijk aangegeven dat het stelsel vanaf 2 september 2016 grondig gewijzigd zal worden. Andermaal worden we geconfronteerd met een besparingsmaatregel, in eerste instantie beperkt, maar vanaf de volledige afschaffing gaat het om een aanzienlijk bedrag. Aangezien dit een zoveelste besparingsmaatregel is, gaan wij zeker niet akkoord.

► Verloop van de onderhandelingen

De ACOD betreurt de wijze waarop de onderhandelingen gevoerd zijn. De Vlaamse onderhandelaars waren niet in staat om de gegevens van de aanmoedigingspremie binnen de termijn van de onderhandelingen aan ons te bezorgen. We mochten wel gegevens van de federaal georganiseerde RVA ontvangen, maar van de gegevens van de Vlaamse Gemeenschap bleven we verstoken.
Daarnaast moeten we vaststellen dat er van echte onderhandelingen op geen enkel moment sprake is geweest. De onderhandelingsruimte was onbestaande, we werden dan ook geconfronteerd met een dictaat van de Vlaamse regering.

► Woordbreuk

Ten tijde van het raamakkoord (afgesloten met twee van de drie partijen, die ook deze keer rond de tafel zaten) kwam de afschaffing van de aanmoedigingspremie al ter sprake. Deze maatregel werd toen niet doorgevoerd, omdat de vakbonden zelf met een voorstel gekomen zijn om de opgelegde besparing te realiseren. De toenmalige Vlaamse regering had toen lovende woorden voor de constructieve houding van de vakbonden. Vandaag demonstreert de Vlaamse regering in welke mate zij betrouwbaar is. Niet dus…

► Twee maten en twee gewichten

De delegatie van de Vlaamse regering was niet geheel duidelijk tijdens de onderhandelingen, maar wekte op zijn minst de indruk dat voor sommige personeelsleden in de zorgsector nog steeds een eindeloopbaanregeling zou blijven bestaan. We misgunnen dit aan deze personeelsleden op geen enkele manier, maar kunnen geen begrip opbrengen voor deze gespleten houding van de Vlaamse regering.

► De afschaffing is onaanvaardbaar

Aanvankelijk was loopbaanonderbreking een maatregel van arbeidsherverdeling. Hopelijk zal niemand ontkennen dat het een instrument is om het werk ‘werkbaar’ te houden. Bij dat laatste kunnen ze zich trouwens de vraag stellen: is het niet absurd dat personeelsleden minder moeten gaan werken om hun job vol te houden? Toch is dat vandaag de realiteit.
Op die manier – door de loopbaanonderbreking af te bouwen zonder tegelijkertijd concrete stappen te zetten in de richting van ‘werkbaar werk’ – laat de Vlaamse regering haar ware gelaat zien. Tegelijkertijd vragen dezelfde meerderheidspartijen dat we langer zouden werken, voor sommigen zelfs tot 67 jaar.
Bovendien gaf de vertegenwoordiger van minister Muyters duidelijk aan waar het probleem ligt voor deze meerderheid. Hij stelde onomwonden dat het niet aan de overheid is om vrije tijd te subsidiëren. Alsof iedereen die een loopbaanonderbreking neemt, dit doet om te profiteren van het systeem.

► Ontwaken in een zeer arm Vlaanderen

Als vertegenwoordigers van het personeel ervaren wij dit als een slag in het gezicht van duizenden personeelsleden die hun loopbaan willens nillens moeten onderbreken. Alleen zo kunnen ze vermijden dat ze uitgeblust zijn op hun 55ste, dat ze jarenlang in een burn-out terechtkomen, dat hun gezinsleven ondermijnd wordt, …
De maatregel is des te schrijnender voor de personeelsleden met een bescheiden inkomen en eenoudergezinnen. De afschaffing van de aanmoedigingspremie en later de onderbrekingspremie zal het voor een aantal personeelsleden onmogelijk maken om hun (einde)loopbaan nog te plannen.
Het arbeidsherverdelende aspect wordt eveneens volledig genegeerd. Het zijn vaak oudere collega’s die hun opdracht verminderen ten voordele van een jongere of werkloze. Deze jongere heeft meestal een lager loon, zodat de overheid bespaart. Dat een deel(tje) van dit verschil gebruikt wordt om het loonverlies van de oudere collega te verzachten, is écht wel redelijk.
Allemaal redenen die van geen tel zijn voor de huidige meerderheid. Deze regering toont hier een schrijnend gebrek aan medemenselijkheid. De louter economische afweging van een rechtse regering maakt dat alles wat ook maar een zweem heeft van persoonlijke ontwikkeling, als misbruik wordt bestempeld. Dit mens- en maatschappijbeeld is enorm schraal en arm – en kan hen alleen maar doen besluiten dat we aan het ontwaken zijn in een ‘zeer arm Vlaanderen’.

Willy Van den Berghe, Mil Luyten