Op 14 oktober vonden gemeenteraadsverkiezingen plaats die het lokale politieke landschap grondig hertekenden. De drie traditionele partijen gingen verder achteruit en de N-VA realiseerde een lokale verankering. Voor het regiosecretariaat van ACOD LRB was dat de aanleiding om in de verschillende gewesten een rondvraag te doen over de gevolgen van de uitslagen voor de werking van onze vakbond op het terrein. Deze maand is Marc Willems, secretaris-propagandist van ACOD LRB Limburg, aan het woord.

Is de N-VA er ook in Limburg in geslaagd zich lokaal te verankeren, zoals op vele andere plaatsen in Vlaanderen?

Marc Willems “In Limburg is het een beetje dezelfde situatie als in de rest van Vlaanderen. In een viertal gemeenten werd de N-VA de sterkste partij. Dat is bijvoorbeeld het geval in Heusden-Zolder, waar er zelfs een schepen voor Verandering komt. Ik merk wel dat de doorbraak van de N-VA veel partijen heeft wakker geschud, waardoor ze vaak in coalitie gingen met de sp.a, om die evolutie op te vangen. Hoe dan ook zal de verankering van de N-VA gevaren met zich meebrengen op het lokale niveau.”

Hoe reageren onze militanten op de verkiezingsuitslag?

Marc Willems: “Er was al een eerste gesprek in de werkgroep Gemeenten. Ik vroeg daar aan de militanten om onmiddellijk een signaal te geven wanneer men vaststelt dat er echte veranderingen gebeuren of op til zijn. Uiteraard blijven we extra waakzaam in die besturen waar de N-VA mee de meerderheid uitmaakt. De bedoeling is dat we dit dan aankaarten binnen de Vlaamse regio om in alle solidariteit daarop te kunnen reageren.”

Waarvoor vrees je? Een verminderde dienstverlening en gevolgen voor het personeel? Wat is jouw visie voor grote steden zoals Hasselt, Tongeren en Genk?

Marc Willems: “In Hasselt is er na de HAZODI-affaire sowieso al een ander beleid opgestart en de betrokken partijen proberen zich daarin echt te profileren. Het is een hele uitdaging, want er moeten in Hasselt flink wat vernieuwingen gebeuren. Ik denk daarbij aan de bouw van een brandweerkazerne, de renovatie van het politiegebouw, werken aan het ziekenhuis,... Kortom, belangrijke projecten die ook een impact hebben op het personeel.
In Tongeren is er een kartel tussen Open VLD en sp.a. Daar verwacht ik voornamelijk bij het OCMW veranderingen nu de sp.a daarvoor een nieuwe voorzitter mag leveren. Ik hoop dat het overleg, dat in het verleden wel eens stroef verliep, nu zal verbeteren.
Over Genk ben ik vrij positief gestemd. Voor het eerst kan de sp.a daar mee in de coalitie stappen. Helaas is onze vakbondsvertegenwoordiging in Genk nog niet op volle sterkte. Het is dan ook te hopen dat we door de toetreding van de sp.a tot de coalitie, ook bondgenoten zullen vinden in het nieuw aangeworven personeel. Het zou ons alleszins een kans geven om onze ledensterkte in Genk te verbeteren. Uitaard is het ook aan onszelf om onze werking en organisatie op punt te stellen en performanter te maken. Dat is een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst.”

Limburg telt heel wat kleine gemeenten. Daardoor is de invloed van het provinciebestuur er vaak groter dan in andere delen van het land. Hoe sta je daar tegenover als vakbondsverantwoordelijke?

Marc Willems: “Helaas hebben we tot nog toe te weinig gewogen op het beleid binnen het provinciebestuur, hoewel dat voor vele Limburgse lokale besturen toch erg belangrijk is. Zo gebeurde bijvoorbeeld de creatie van de tweede pensioenpijler in Limburg in de schoot van het provinciebestuur. Dan merk ik dat de lokale besturen de provinciale initiatieven echt wel appreciëren.”

In dat licht is het wel spijtig dat het provinciale niveau steeds meer aan politieke macht verliest.

Marc Willems: “We beseffen maar al te goed dat het provinciale bestuursniveau stelselmatig afgebouwd wordt ten voordele van het Vlaamse en het lokale, gemeentelijke niveau als gevolg van verschillende staatshervormingen. Voor Limburg is dit een probleem, omdat het de provincie aan grootstedelijke gebieden ontbreekt. Daarom is het provinciebestuur in Limburg echt niet weg te denken. Zonder te willen vooruitlopen op de feiten ziet het er naar uit dat de huidige burgemeester van Sint-Truiden (Ludwig Vandenhove, nvdr) de nieuwe gedeputeerde wordt. Dat biedt misschien een voordeel voor ons, naar het komende beleid. Tot op heden was de samenwerking in Sint-Truiden goed en we kunnen enkel hopen dat dit wordt voortgezet in het provinciebestuur.”

Limburg kent nog twee publieke ziekenhuizen. Zal de uitslag van de verkiezingen daarin verandering brengen?

Marc Willems: “Ik denk niet meteen dat er gevolgen zijn voor de werking van beide ziekenhuizen. Vorig jaar heeft men al gesteld dat die ziekenhuizen publiek zullen blijven. Toegegeven, dat was een politieke belofte en die is net zo snel gebroken als uitgesproken.”

Heeft de sluiting van Ford Genk een invloed op de werking van de lokale besturen?

Marc Willems: “Indirect wel, denk ik. Door de sluiting van Ford Genk is er niet alleen een toename van de werkloosheidscijfers in Limburg, maar zal een groot deel van de bevolking ook minder inkomsten hebben. Dat weerspiegelt zich in verminderde belastingen en dus minder inkomsten voor de lokale besturen. Ongetwijfeld zal dit op termijn een impact hebben op de dienstverlening en de tewerkstelling. Het probleem is dat we nu al geconfronteerd worden met bezuinigingen opgelegd door de hogere overheden; Ford Genk verergert dat enkel nog. Gemeenten gaan 'rationeler' werken, dit wil zeggen besparen. En uiteindelijk is het personeel altijd het kind van de rekening. Wat betreft de werkloosheid in Limburg proberen wij de besturen er op te wijzen dat nu personeel laten afvloeien in de lokale besturen, echt niet kan. In feite zou men zelfs meer tewerkstelling moeten creëren. De ACOD probeert de besturen te wijzen op de onhoudbaarheid van deze evolutie. Wij vrezen dat het enige alternatief een verhoging van de belastingen is. En we weten allemaal hoe de N-VA denkt over extra belastingen...”

Na de sluiting van de steenkoolmijnen maakte Limburg al een reconversie mee. Nu zit er een tweede aan te komen. Zou het niet best zijn om nu met de aangekondigde reconversiemiddelen te investeren in lokale besturen?

Marc Willems: “Een van de grote problemen in Limburg is dat het dikwijls gaat over laaggeschoolden. Zal men voor hen jobs kunnen creëren? Dat is de hamvraag.”